Antybiotyki to leki, których stosowanie wymagane jest w przypadku infekcji bakteryjnych, jak np. angina. Niestety nie działają one wybiórczo i poza drobnoustrojami chorobotwórczymi niszczą również „dobre bakterie” kolonizujące jelita. Dlatego podczas każdego leczenia antybiotykiem zaleca się stosowanie preparatów probiotycznych. W poniższym artykule wyjaśniamy jak brać probiotyki z antybiotykami.
Jaki probiotyk przy antybiotyku?
Odpowiedź na pytanie o to kiedy probiotyki przy antybiotyku są koniecznością jest już obecnie dla większości osób oczywista i brzmi – zawsze! Dzięki licznym badaniom wiedza, jaką dysponujemy w tym zakresie jest naprawdę imponująca. Każdorazowe przyjmowanie antybiotyków wiąże się z zaburzeniami w składzie mikrobiomu jelitowego, a to niestety negatywnie oddziałuje na cały organizm, w szczególności funkcje odpornościowe.
Warto jednak zwracać uwagę by dobór preparatu probiotycznego nie był przypadkowy. Rynek farmaceutyczny oferuje naprawdę szeroką gamę tego rodzaju produktów, ale nie wszystkie są sobie równe. Jaki probiotyk przy antybiotyku sprawdzi się najlepiej?
Przede wszystkim produkt powinien zawierać odpowiednią ilość bakterii probiotycznych mierzoną w CFU (colony-forming units, czyli jednostkach tworzących kolonię) i taka informacja powinna znajdować się na opakowaniu. Należy także zwrócić uwagę na szczep bakterii obecnych w kupowanym probiotyku. Dla przykładu, przy terapii antybiotykowej korzyści stosowania szczepów probiotycznych takich jak Lactobacillus rhamnosus GG i Saccharomyces boulardii zostały potwierdzone klinicznie. Odnaleźć je można zarówno w probiotykach dla niemowląt, dzieci, jak i dorosłych. Szczególną uwagę warto zwrócić na wspomniane probiotyczne drożdże Saccharomyces boulardii, co do których wiadomo, że zmniejszają ryzyko występowania biegunek. Te ostatnie niestety stanowią dość częsty skutek uboczny stosowania antybiotyków.
Probiotyk przed czy po antybiotyku?
Nie mniej istotny co dobór właściwego preparatu probiotycznego podczas antybiotykoterapii, okazuje się być sposób jego stosowania. W tej kwestii również dość często pojawiają się wątpliwości. Kiedy podawać probiotyk – przed czy po antybiotyku i w jakim odstępie czasowym? Otóż „złota zasada” mówi, aby bakterie probiotyczne zażywać na ok. 1-2 godziny przed lub po przyjęciu dawki antybiotyku. Wyjątek w tym względzie stanowią probiotyczne drożdże Saccharomyces boulardii, które mogę być podawane jednoczasowo z przyjmowaną dawką leku przeciwbakteryjnego.
Probiotyk przed czy po jedzeniu?
Pytanie o to, czy probiotyki należy przyjmować przed czy po posiłku, często pojawia się w dyskusjach na temat efektywnego stosowania tych suplementów. Ogólna zasada sugeruje, że o ile producent specyfiku nie podaje innych wskazań, optymalnym momentem na zażycie probiotyku jest czas trwania posiłku lub krótko przed nim (popijając preparat niewielką ilością wody). Taka rekomendacja wynika z obserwacji dotyczących wpływu środowiska kwasowego w żołądku na żywotność probiotyków. Kwaśne pH może bowiem zniweczyć część korzyści płynących z ich przyjmowania, niszcząc bakterie zanim zdążą one dotrzeć do jelit, gdzie mogą wywierać pozytywny wpływ na zdrowie.
Dlatego zaleca się, by nie przyjmować probiotyków na pusty żołądek, co może zapewnić większą skuteczność tych suplementów. Dodatkowo, spożycie probiotyku wraz z pokarmem może stworzyć dla bakterii probiotycznych bardziej przyjazne środowisko do przeżycia i kolonizacji. Warto więc pamiętać o tych wskazówkach, by maksymalizować korzyści zdrowotne płynące z suplementacji probiotykami.
Jak długo brać probiotyk po antybiotyku?
To, jak długo stosować probiotyk po antybiotyku uzależnione jest przede wszystkim od zaleceń lekarza. Jeśli jednak nie podaje on konkretnych wytycznych, warto kontynuować probiotykoterapię przez co najmniej kilka tygodni do nawet kilku miesięcy (w zależności od czasu przyjmowania antybiotyku). Regeneracja mikroflory jelitowej po terapii antybiotykowej wymaga bowiem czasu i należy odpowiednio się o nią zatroszczyć (biorąc pod uwagę, że istotna część naszego systemu odpornościowego zależy od zdrowia jelit!).
Bibliografia:
- Szajewska H. Probiotyki w gastroenterologii – aktualny stan wiedzy. Gastroenterologia Kliniczna 2015; 7(1):20-26.
- Tompkins T, Mainville I, Arcand Y. The impact of meals on a probiotic during transit through a model of the human upper gastrointestinal tract. Benef Microbes. 2011;2(4): 295–303.
